Dan Rice
Retorika e Kremlinit për shkeljen e NATO-s që “shkaktoi” pushtimin e Ukrainës është dezinformim i qëllimshëm. NATO duhet të mirëpresë Ukrainën për të kundërshtuar agresionin rus.
Vladimir Putin, lideri i Rusisë që nga viti 1999, ka vepruar vazhdimisht si një sundimtar agresor dhe autoritar, dhe tani akuzohet si kriminel lufte nga Gjykata Penale Ndërkombëtare në Hagë. Nën udhëheqjen e tij, Rusia ka sulmuar në mënyrë të përsëritur fqinjët demokratikë, së fundmi Ukrainën, me pasoja shkatërruese. Kërkesat e Putinit nuk duhet të kenë ndikim mbi vendimet e NATO-s – veçanërisht në lidhje me anëtarësimin e Ukrainës.
Që nga viti 1998, NATO është zgjeruar nga 16 anëtarë në 32 demokraci pa pëlqimin rus, duke demonstruar qartë se Rusia nuk e meriton dhe as nuk merr të drejtën e vetos mbi pranimet në NATO. Ishte Çekia, Hungaria dhe Polonia (1999) Bullgaria, Estonia, Letonia, Lituania, Rumania, Sllovakia dhe Sllovenia (2004); Shqipëria dhe Kroacia (2009); Mali i Zi (2017); Maqedonia e Veriut (2020); Finlanda (2023); dhe Suedia (2024).
Pranimi i Ukrainës do të forconte ndjeshëm NATO-n duke forcuar mbrojtjen e saj me një nga ushtritë më të mëdha dhe më të testuara në Evropë. Ukraina aktualisht disponon afërsisht 1,000,000 trupa me përvojë – një forcë ushtarake dukshëm më e madhe se ajo e Polonisë (200,000), Lituanisë (100,000), Letonisë (25,000), Estonisë (25,000), Mbretërisë së Bashkuar (100,000) dhe madje tejkaluar 8000, ushtria e Turqisë. Përtej madhësisë së madhe, forcat ukrainase sjellin përvojë të pashembullt të fituar nga luftimet e vazhdueshme moderne kundër agresionit rus, duke rritur menjëherë aftësitë parandaluese të NATO-s.
Pranimi i Ukrainës do të forconte ndjeshëm NATO-n duke forcuar mbrojtjen e saj.
Historikisht, rëndësia strategjike e Ukrainës për Rusinë nuk mund të mbivlerësohet. Pas shpërbërjes së Bashkimit Sovjetik në vitin 1991, Ukraina ishte e dyta pas vetë Rusisë për nga fuqia ekonomike, popullsia dhe burimet strategjike. Pozicioni gjeografik i Ukrainës në Detin e Zi, i kombinuar me 37 milionë qytetarët e saj, tokën e gjerë të punueshme (një e treta e totalit të Evropës) dhe rezervat kritike të mineraleve strategjike si uraniumi, titani dhe litiumi, e bënë Ukrainën çmimin më të lakmuar të Rusisë. Kjo rëndësi shpjegon kundërshtimin e ashpër të Putinit ndaj anëtarësimit të Ukrainës në NATO gjatë 25 viteve të fundit.
Pushtimet e Putinit – fillimisht në Gjeorgji në 2008 dhe më pas në Ukrainë në 2014 dhe përsëri në 2022 – nënvizojnë pikërisht arsyen pse Ukraina kërkon urgjentisht anëtarësimin në NATO. Gjatë dekadës së fundit, Ukraina ka paguar një çmim të madh, me mbi 500,000 viktima që mbrojnë demokracinë dhe sovranitetin e saj nga agresioni rus. Qëndrueshmëria dhe sakrifica heroike e qytetarëve ukrainas kërkon veprim vendimtar nga NATO.
Mbajtja e një politike qetësimi vetëm sa ka inkurajuar agresionin rus
Kritikët argumentojnë se pranimi i Ukrainës mund të shkaktojë përshkallëzim me Rusinë. Megjithatë, historia tregon qartë se Putini përshkallëzohet pavarësisht nga veprimet e NATO-s, duke pushtuar Ukrainën pavarësisht statusit të saj jo-anëtar. Mbajtja e një politike qetësimi vetëm sa ka inkurajuar agresionin rus.
Një rrugë e qartë e anëtarësimit në NATO për Ukrainën redukton paqëndrueshmërinë afatgjatë duke vendosur vija të kuqe përfundimtare, duke penguar aventurizmin e ardhshëm rus. Parandalimi bërthamor i NATO-s dhe garancitë e Nenit 5 do ta rrisnin koston e agresionit të mëtejshëm jashtëzakonisht të lartë për Moskën, duke stabilizuar në vend që të rrezikonte rajonin.
Samiti i NATO-s në Hagë në qershor 2025 paraqet një mundësi historike. Pavarësisht kundërshtimeve të vazhdueshme të Rusisë dhe niveleve të ndryshme të mbështetjes midis liderëve perëndimorë, anëtarët evropianë të NATO-s duhet të njohin interesat e tyre kritike personale. Integrimi i forcës ushtarake dhe pozicionit strategjik të Ukrainës do të rrisë ndjeshëm sigurinë e NATO-s, pavarësisht nga luhatjet e mundshme politike amerikane. Mohimi i anëtarësimit të Ukrainës për shkak të frikës nga Putini i jep atij ndikim të panevojshëm, duke shpërblyer agresionin.
NATO duhet të demonstrojë me vendosmëri forcë, unitet dhe përkushtim ndaj sovranitetit demokratik duke mirëpritur Ukrainën si anëtarin e saj më të ri. Ukraina e ka fituar këtë të drejtë me gjak dhe sakrificë. Tani është koha që NATO të refuzojë me vendosmëri ndërhyrjen e Putinit dhe të përqafojë Ukrainën, duke forcuar trashëgiminë e NATO-s si aleanca më e suksesshme mbrojtëse në histori.
