Presidentët e SHBA-së dhe Ukrainës, Donald Trump dhe Volodymyr Zelensky, thanë se kishin bërë përparim në përpjekjet për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë gjatë bisedimeve në Florida, por Trump tha se mbeteshin “një ose dy çështje shumë të vështira”.
Edhe pse të dy i përshkruan bisedimet si “të shkëlqyera”, Trump përsëriti se pika kryesore e mosmarrëveshjes ishte çështja e territorit.
Rusia më parë ka bërë një kërkesë – nga e cila nuk po tërhiqet – për të marrë të gjithë Dpnbas-in, një rajon të madh në lindje të Ukrainës, të përbërë nga rajonet e Donetskut dhe Luhanskut, por Ukraina refuzon.
Që nga fillimi i luftës pothuajse katër vjet më parë, që nga viti 2014 për të qenë të saktë, ushtria ruse ka kontrolluar një të pestën e territorit të Ukrainës.
Pothuajse i gjithë Lugansku (99 përqind) është në duart e rusëve, dhe rreth 75 përqind është në rajonin e Donetskut.
Por rusët po përparojnë vazhdimisht në atë pjesë të frontit.
Rusia dëshiron që Ukraina të tërhiqet nga pjesa e vogël e territorit që ende kontrollon në Donbas, ndërsa Kievi këmbëngul se zona mund të bëhet një zonë e lirë ekonomike nën kontrollin e ushtrisë ukrainase.
Propozimi për ta shndërruar rajonin Donbas në Ukrainën lindore, i cili kontrollohet kryesisht nga Rusia, në një zonë të demilitarizuar është ende i pazgjidhur, u tha Trump gazetarëve në pronën e tij në Florida, ku priti Zelenskyn.
“Një pjesë e asaj toke është e pushtuar. Një pjesë e asaj toke mund të jetë e pushtuar në muajt e ardhshëm”, shtoi ai.
Presidenti amerikan ka ndryshuar vazhdimisht qëndrimin e tij mbi territoret e humbura të Ukrainës dhe në shtator ai i habiti vëzhguesit duke sugjeruar se Ukraina mund t’i kthejë ato.
Ai më vonë ndryshoi kurs.
“Është një pyetje shumë e vështirë,” tha ai.
Pas bisedimeve në rezidencën e Trump në Florida, Zelensky tha se ata kishin arritur një marrëveshje për “90 përqind” të planit të paqes me 20 pika.
Trump shtoi se garancitë e sigurisë për Ukrainën janë pothuajse të dakorduara ose, siç tha ai, 95 përqind.
Zelensky më vonë tha se ekipet amerikane dhe ukrainase do të takohen javën e ardhshme për bisedime të mëtejshme mbi çështjet që synojnë t’i japin fund luftës gati katërvjeçare të Rusisë në Ukrainë.
Zelensky është takuar me Trump disa herë këtë vit, që kur takimi i tyre i parë në Shtëpinë e Bardhë në shkurt përfundoi në përleshje armiqësore me britma.
Takimi i tyre i fundit në tetor ishte shumë më miqësor.
Konfirmimi i bisedimeve të planifikuara të nivelit të lartë erdhi ndërsa presidenti ukrainas tha se kaloi një orë në telefon ditën e Krishtlindjeve me kryenegociatorët e Trump, të dërguarin special Steve Witkoff dhe dhëndrin Jared Kushner.
Zelensky deklaroi se raundi i fundit i negociatave solli “ide të reja” për përfundimin e luftës dhe e përshkroi bisedën si “shumë të mirë”.
Shtëpia e Bardhë ka propozuar krijimin e një zone të demilitarizuar në Ukrainën lindore, ku të dyja palët do të bien dakord të mos vendosin trupa – një kompromis që do të shmangte zgjidhjen e çështjes së gjatë të pronësisë ligjore të territoreve të diskutueshme.
