Flotilja, e përbërë nga 45 anije që transportonin më shumë se 400 aktivistë, politikanë dhe gazetarë nga më shumë se 50 vende, u ndalua në ujërat ndërkombëtare të mërkurën. Forcat detare izraelite i penguan anijet të arrinin në Gaza, duke pretenduar se po “parandalonin provokimin nën pretekstin e një misioni humanitar”.
Akuza të rënda për abuzim dhe poshtërim
Disa aktivistë që janë kthyer tashmë në vendet e tyre kanë bërë akuza serioze për abuzim fizik dhe psikologjik në paraburgimin izraelit. Gazetari italian Saverio Tommasi nga media Fanpage deklaroi se rojet izraelite “e goditën në shpinë dhe në kokë” dhe se të paraburgosurit “u trajtuan si kafshë”.
«Na trajtuan si majmunë të vjetër nga cirqet më të këqija të viteve 1920», i tha Tommasi agjencisë Ansa.
Një dëshmi e ngjashme dha edhe spanjolli Rafael Borrego, i cili, pas kthimit në Madrid, tha se robërit “vuajtën dhunë të përsëritur fizike dhe psikologjike”, duke përfshirë rrahje dhe detyrimin për të qëndruar shtrirë në dysheme për orë të tëra.
Greta Thunberg: “Më detyruan të mbaja flamuj izraelitë”
Informacioni rreth trajtimit të aktivistes suedeze të klimës Greta Thunberg, e cila ishte midis pjesëmarrësve të ndaluar të flotiljes, tërhoqi vëmendje të veçantë. Sipas korrespondencës diplomatike nga Ministria e Punëve të Jashtme Suedeze, e cila u pa nga gazeta britanike The Guardian, Thunberg u detyrua të mbante flamuj izraelitë ndërsa fotografohej gjatë ndalimit.
I njëjti dokument thotë se Thunberg u tha diplomatëve suedezë se kishte qasje të kufizuar në ujë dhe ushqim në burg, dhe se vuante nga dehidratimi dhe skuqjet e shkaktuara nga pleshtat e shtratit në qelinë e saj.
“Greta tha se ishte detyruar të ulej në sipërfaqe të forta për periudha të gjata kohore, nuk kishte ushqim ose ujë të mjaftueshëm dhe iu nënshtrua trajtimit të ashpër”, thuhej në raportin diplomatik.
Ministrja e Jashtme suedeze Maria Malmer Stenergard konfirmoi se përfaqësuesit diplomatikë vizituan Thunberg dhe qytetarë të tjerë suedezë në paraburgim.
“Vonën e së dielës, autoritetet izraelite na informuan se qytetarët tanë do të lejohen të largohen nga Izraeli të hënën”, i tha ajo AFP-së.
Reagime dhe akuza
Organizatorët e flotiljes nga Koalicioni i Flotiljes së Lirisë, një rrjet organizatash civile ndërkombëtare që janë përpjekur të thyejnë bllokadën e Gazës nga Izraeli që nga viti 2010, pretendojnë se forcat izraelite sulmuan anije në ujërat ndërkombëtare dhe arrestuan më shumë se 470 persona, përfshirë aktivistë, parlamentarë dhe avokatë.
Një ekip ligjor nga organizata izraelite Adalah tha se të ndaluarve u janë mohuar nevojat themelore, duke përfshirë ujin, ushqimin dhe ndihmën ligjore, gjë që ata e konsiderojnë shkelje të së drejtës ndërkombëtare dhe të drejtave themelore të njeriut.
Në të kundërt, Ministri i Sigurisë Kombëtare i Izraelit, Itamar Ben-Gvir, i quajti pjesëmarrësit në flotilje “terroristë të maskuar si humanitarë”, duke u shfaqur të enjten në mbrëmje në portin e Ashdodit, ku aktivistët u ndaluan pasi anijet u ndaluan.
Misioni humanitar u shndërrua në krizë diplomatike
Flotilja Global Sumud u nis me qëllim dhënien e ndihmës humanitare për popullsinë e Gazës, ku Kombet e Bashkuara paralajmërojnë për përhapjen e urisë dhe shembjen e infrastrukturës civile. Megjithatë, ndërprerja e anijeve në ujërat ndërkombëtare nga Izraeli dhe raportet për abuzim të aktivistëve shkaktuan reagime të ashpra në të gjithë Evropën.
Pritet që Bashkimi Evropian dhe Kombet e Bashkuara të kërkojnë një hetim mbi sjelljen e autoriteteve izraelite ndaj aktivistëve, ndërsa organizata të shumta për të drejtat e njeriut kanë bërë thirrje për lirimin e të gjithë pjesëmarrësve të flotiljes që janë ende të ndaluar dhe për ndërprerjen e bllokadës së Gazës.
