Gazeta e përditshme zvicerane Neue Zürcher Zeitung (NZZ) ngre pyetjen nëse politika balancuese e Serbisë midis fuqive lindore dhe perëndimore ka filluar të lëkundet dhe nëse Serbia shërben në të vërtetë si një bazë ruse për destabilizimin e Evropës, raporton Deutsche Welle .
Në fillim të tekstit, autori pohon se autoritetet në Serbi “u lehtësuan kur zgjedhjet në Moldavi pak më shumë se një javë më parë kaluan pa incidente të mëdha”. Më pas ai kujton se policia në Moldavi kreu 250 bastisje dhe arrestoi 74 persona përpara zgjedhjeve.
“Sipas autoriteteve moldave, të arrestuarit ishin trajnuar në kampe në Serbi . Atje, ata dyshohet se ishin trajnuar në taktika dhe metoda sulmi dhe rezistence kundër forcave të sigurisë. Moldavia e sheh Rusinë si organizatore, e cila dëshiron të parandalojë drejtimin pro-evropian të këtij vendi të vogël.”
Kokat e derrit para xhamive
Gazeta zvicerane shkruan më tej: “Akuzat morën peshë kur, katër ditë pas bastisjeve në Moldavi, forcat serbe të sigurisë arrestuan gjithashtu dy persona. Dy serbët dyshohet se kanë organizuar trajnime paraushtarake për 150 deri në 170 moldavë dhe rumunë midis 16 korrikut dhe 12 shtatorit.”
Teksti thotë se pas këtyre arrestimeve, dukej sikur Serbia kishte shmangur një katastrofë diplomatike. “Megjithatë, Beogradi, i cili mban lidhje të ngushta me Moskën, tani duhet të përballet me një pyetje shumë të pakëndshme: a po shërben Serbia si bazë për përpjekjet ruse për të destabilizuar Evropën?”
Autori sugjeron një përgjigje pozitive për pyetjen e bërë, duke cituar një shembull tjetër të aktivitetit destabilizues që ka rrënjë në Serbi: “Të hënën, tre ditë pas dy arrestimeve të para, Ministria e Punëve të Brendshme Serbe njoftoi se policia kishte arrestuar njëmbëdhjetë persona të tjerë, të gjithë serbë.
Ata dyshohet se kanë vendosur koka derrash të prera përpara disa xhamive në Paris në fillim të shtatorit. Gjithashtu dyshohet se kanë hedhur bojë të gjelbër (ngjyra e Islamit) në institucione hebraike si Muzeu i Holokaustit dhe disa sinagoga në zonën e madhe të Parisit midis prillit dhe shtatorit.
Gazeta zvicerane citon një deklaratë nga Ministria e Brendshme serbe, sipas së cilës u arrestuan individë të dyshuar se ishin trajnuar në Serbi për veprime të tilla “me urdhër të një shërbimi të inteligjencës së huaj”. Qëllimi i tyre i supozuar ishte “të nxisnin urrejtje, diskriminim dhe dhunë kundër njerëzve me origjina, ngjyrë lëkure ose fe të ndryshme”.
Teksti kujton se në qershor, Franca akuzoi tre serbë për një sulm me bojë ndaj një institucioni hebraik dhe se Franca, ashtu si Moldavia, dyshon se Rusia është organizatorja e këtyre veprimeve.
“Sipas ekspertëve të sigurisë, probabiliteti që kampe të tilla trajnimi të organizohen në Serbi pa dijeninë e aparatit të sigurisë, dhe rrjedhimisht të regjimit, është jashtëzakonisht i vogël. Në vitin 2024, në prag të zgjedhjeve presidenciale në Moldavi, qarkullonin informacione rreth kampeve të kontrolluara nga Rusia për protestuesit moldavë në Serbi dhe entitetin serb në Bosnjë dhe Hercegovinë. Në atë kohë, autoritetet serbe heshtën.”
Pse tani?
Tani, një gazetë zvicerane po bën pyetjen: pse po ndodhin arrestimet në Serbi pikërisht tani, kur ato i hedhin një dritë të keqe vendit?
“Ndoshta ka të bëjë me politikën balancuese të Presidentit serb Aleksandar Vuçiç. Vuçiç për vite me radhë
“Ai po përpiqet të mbajë marrëdhënie të mira dhe mbi të gjitha fitimprurëse me Rusinë, BE-në, SHBA-në dhe Kinën. Strategjia deri më tani ka dhënë rezultate. Investimet kanë ardhur si nga Perëndimi ashtu edhe nga Lindja. Vuçiç ka qenë mysafir në Berlin, Bruksel, Pekin, Moskë dhe Mar-a-Lago. Megjithatë, ai po shkakton gjithnjë e më shumë dhimbje koke për Bashkimin Evropian dhe Shtetet e Bashkuara, si dhe për Rusinë”, thuhet në tekst.
“Kemi një problem në Beograd”
Autori kujton faktin se Brukseli është gjithnjë e më i shqetësuar për mënyrën autoritare se si regjimi po i trajton pjesëmarrësit në protestat që kanë vazhduar prej gati një viti, dhe citon Komisioneren e Zgjerimit Marta Kos, e cila deklaroi disa javë më parë: “Kemi një problem në Beograd”.
Teksti kujton më tej se Partia Popullore Evropiane, grupimi më i fortë në Parlamentin Evropian, kohët e fundit shqyrtoi sanksionet ose edhe përjashtimin e Partisë Progresive Serbe të Vuçiçit.
Zemërimi i Moskës për dërgimin e municioneve dhe armëve serbe në Ukrainë, si dhe frika e Serbisë dhe Rusisë nga sanksionet e shpallura të SHBA-së kundër Industrisë Serbe të Naftës, e cila është kryesisht në pronësi ruse, nuk harrohen.
Balancimi po bëhet më i vështirë
Autori arrin në përfundimin se si trajnimi në Serbi ashtu edhe arrestimet e të dyshuarve janë vetëm një shembull i shkallës në të cilën është bërë e vështirë për Beogradin të ruajë ekuilibrin midis Lindjes dhe Perëndimit. “Nëse arrestimet u kryen vetëm për të shmangur sanksionet kundër NIS-it, mbetet një çështje spekulimi për momentin.”
Teksti citon reagimin e presidentit serb ndaj presionit në rritje: “Ndërkohë, Vuçiç po sulmon partnerët si perëndimorë ashtu edhe lindorë. Në një intervistë me gazetën gjermane Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ), ai i quajti akuzat e fundit ruse në lidhje me dërgimin e municioneve serbe ‘padyshim deklarata më fyese kundër Serbisë’ që kishte dëgjuar ndonjëherë. Në të njëjtën kohë, ai akuzoi përsëri shërbimet perëndimore të inteligjencës për financimin e revolucionit në Serbi. Si zakonisht, ai nuk paraqiti asnjë provë.”
