Siç shkruan Deutsche Welle, si zyrtarët gjermanë ashtu edhe analistët ushtarakë besojnë se bashkëpunimi me Ankaranë mund të jetë i dobishëm për të dyja palët, nga modernizimi i Bundeswehr-it deri te prodhimi i përbashkët dhe projektet teknologjike.
Pushtimi rus i Ukrainës e ka ndryshuar në mënyrë dramatike politikën e sigurisë së Gjermanisë. Vendi, i cili për vite me radhë shmangu investimet e mëdha në mbrojtje, tani ka nisur një reformë gjithëpërfshirëse të kapaciteteve të veta, paralelisht me ndihmën ushtarake për Kievin.
Kjo dëshmohet edhe nga rritja shpërthyese e industrisë gjermane të mbrojtjes: aksionet e Rheinmetall, të cilat para pushtimit vlenin 96 euro, tani janë rreth 1,700 euro, një rritje prej gati 1,560 përqind.
Megjithatë, analisti Çağlar Kurç thekson se lufta në Ukrainë vazhdon të nxjerrë në pah një problem kyç: kapacitetin e pamjaftueshëm të prodhimit të NATO-s, veçanërisht në Evropë. “Kjo është arsyeja pse shumë vende po kërkojnë mënyra për të zgjeruar kapacitetet e tyre. Në këtë kontekst, bashkëpunimi me Turqinë bëhet një hap logjik”, thotë ai.
Turqia, ushtria e dytë më e madhe në NATO dhe një nga sektorët e mbrojtjes me rritjen më të shpejtë në botë, e gjeti veten midis kandidatëve më të rëndësishëm për bashkëpunim më të thellë me Gjermaninë.
Kjo temë ishte në qendër të bisedimeve midis kancelarit gjerman Friedrich Merz dhe presidentit turk Recep Tayyip Erdoğan javën e kaluar. Erdogan tha se të dy vendet duhet të “kapërcejnë pengesat e vjetra” dhe të drejtohen drejt projekteve të përbashkëta.
Kreu i diplomacisë gjermane, Johann Wadephul, theksoi së fundmi se një partneritet me Turqinë është pothuajse i pashmangshëm: “Nëse nuk do të punojmë me Turqinë, me kë do të punojmë?”
‘Bota është zvogëluar në mënyrë drastike’
Një zyrtar i lartë i agjencisë gjermane të prokurimit të armëve (BAAINBw) tha, në kushte anonimiteti, se krizat globale po zvogëlojnë numrin e partnerëve të besueshëm.
“Me ngjarjet në Ukrainë dhe tensionet në rritje me Kinën, bota papritmas është tkurrur në mënyrë drastike. Turqia, pavarësisht dallimeve tona, mbetet një partnere ushtarake jashtëzakonisht e fortë”, tha ai.
Benedikt Meng, një ekspert i vjetër i industrisë gjermane të mbrojtjes, pohon se Turqia është një aktor kyç në rajonet me rëndësi strategjike, Lindjen e Mesme dhe Kaukazin, dhe se forcimi i bashkëpunimit është “një avantazh i padyshimtë për Gjermaninë”.
Përveçse është partnere, Turqia është edhe një treg i madh: katër nga kompanitë e saj të mbrojtjes (Baykar, Aselsan, TAI dhe Roketsan) janë tashmë ndër 100 më të mëdhatë në botë.
Edhe pse Berlini dhe Ankaraja ende nuk ia paraqesin detajet publikut, një pjesë e bashkëpunimit është vënë tashmë në funksion:
Në publik kjo përshkruhet edhe si “transferim teknologjie”, megjithëse analistët paralajmërojnë se një formulim i tillë është i ekzagjeruar.
Kurç thekson se është shumë më e rëndësishme që Turqia të sjellë kapacitete të mëdha prodhimi dhe fleksibilitet që industria evropiane nuk i ka aktualisht.
Marrëdhëniet gjermano-turke janë prekur nga kriza vitet e fundit, nga operacionet turke në Siri me përdorimin e tankeve gjermane, deri te tërheqja e trupave gjermane nga baza e NATO-s në Incirlik në vitin 2017.
Megjithatë, siç thotë një burokrat i lartë gjerman: “Sigurisht që Turqia duhet të përparojë proceset demokratike. Por në fund të fundit, nuk kemi shumë mundësi të tjera. Edhe SHBA-të kanë problemet e tyre, kështu që ne ende u blejmë armë.”
Drone turke në derën e Bundeswehr-it?
Pyetja kryesore që po bëhet gjithnjë e më shpesh në Berlin është: a do të blejë Gjermania dronë turq?
Analiza e njësisë strategjike të Ministrisë së Mbrojtjes Gjermane (BAKS) pohon se Bajraktarët turq luajtën një rol vendimtar në luftën në Nagorno-Karabakh, dhe performanca e tyre e mirë u regjistrua edhe në Ukrainë, Poloni dhe Rumani.
«Gjermania duhet patjetër të studiojë dronët turq në detaje», thotë një zyrtar i lartë i Bundeswehr-it. «Turqia është shumë përpara shumë vendeve evropiane në këtë segment».
Meng shton se Turqia ka një “nivel mbresëlënës njohurish” dhe se bashkëpunimi është tashmë i dukshëm: sensorë nga kompania gjermane Hensoldt përdoren në dronët Bayraktar TB2.
Në të njëjtën kohë, këtë vit Turqia dhe Italia themeluan një kompani të përbashkët “LBA Systems”, e dedikuar për mjete ajrore të përparuara pa pilot, e cila hap gjithashtu derën për projekte euro-turke.
Komisioni Evropian po shqyrton aktualisht kërkesën e Turqisë për t’u bashkuar me programin SAFE, një platformë e re evropiane për armatime të përbashkëta. Nëse Athina tërheq rezervat e saj, Ankaraja mund të bëhet pjesë formale e arkitekturës evropiane të sigurisë.
Bashkëpunimi gjermano-turk në fushën e mbrojtjes po hyn në një fazë të re: rrethanat gjeopolitike e kanë detyruar Berlinin të kërkojë partnerë “realistë”, dhe Ankaraja po shfaqet si një nga të paktat që mund të ofrojë si teknologji ashtu edhe kapacitet. Mbetet për t’u parë nëse Bundeswehr do të blejë vërtet dronë turq, por askush në Berlin nuk dyshon se Turqia është bërë një lojtar kyç në sigurinë evropiane.
